PL EN
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W artykule przedstawiono problematykę zderzeń dzikich zwierząt z nadjeżdżającymi pociągami. Wyjaśniono przyczyny obecności zwierząt na torowisku i opisano potencjalne zagrożenia dla środowiska, jak i dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego. W celu zmniejszenia szansy wypadku z udziałem zwierząt stosuje się różne rozwiązania: infrastrukturalne (utrudniające wstęp zwierząt na tory) i bodźcowe (ostrzegające przed zbliżającym się pociągiem) oraz metody wspomagające, które mogą zwiększyć skuteczność działania innych środków. Analiza wyników badań przeprowadzonych w różnych ekosystemach na całym świecie pozwoliła ocenić efektywność najpopularniejszych sposobów ochrony fauny przed zderzeniem z pojazdem oraz innowacyjnych rozwiązań, uwzględniających psychologię zwierząt. Zastosowanie ich pozwoli na osiągnięcie kompromisu pomiędzy rozwojem sieci transportowych, bezpieczeństwem ruchu i redukcją oddziaływania na środowisko naturalne.
 
REFERENCJE (50)
1.
Andreassen H.P., Gundersen H., Storaas T.: The effect of scent? marking, forest clearing, and supplemental feeding on moose? train collisions. The Journal of Wildlife Management, 69, 2005. https://doi.org/10.2193/0022-5....
 
2.
Babińska-Werka J., Krauze-Gryz D., Wasilewski M., Jasińska, K.: Effectiveness of an acoustic wildlife warning device using natural calls to reduce the risk of train collisions with animals. Transportation Research D, 38, 6–14, 2015.
 
3.
Backs J. A.J., Nychka J.A., St. Clair C.C.: Warning systems triggered by trains could reduce collisions with wildlife. Ecological Engineering, vol.106, Part A, 2017. https://doi.og/10.1016/j.ecole....
 
4.
Backs J. A.J., Nychka J.A., St. Clair C.C.: Warning systems triggered by trains increase flight-initiation times of wildlife, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 87, 2020. https://doi.org/10.1016/j.trd.....
 
5.
Barrientos R., Borda-de-Água L.: Railways as Barriers for Wildlife: Current Knowledge. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
 
6.
Barrientos R., Ascensão F., Beja P. Pereira H., Borda-de-Água L.: Railway ecology vs. road ecology: similarities and differences. Eur J Wildl Res 65, 12, 2019. https://doi.org/10.1007/s10344....
 
7.
Bartoszek D., Stolarski M.: Kolizje pojazdów szynowych ze zwierzętami a bezpieczeństwo ruchu pociągów, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, t. 96, 49-58, 2013. bwmeta1.8c538381-3b33-4b4d-98fa-a57ff98fd2d0.
 
8.
Belant J. L.: Moose collisions with vehicles and trains in Northeastern Minnesota. Alces, 31, 1–8, 1995.
 
9.
Carvalho F., Santos S.M., Mira A., Lourenço R.: Methods to monitor and mitigate wildlife mortality in railways. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
 
10.
Clevenger A. P., Waltho N.: Factors influencing the effectiveness of wildlife underpasses in Banff National Park, Alberta, Canada. Conservation Biology, 14, 47–56, 2000.
 
11.
Coraz więcej dzikich zwierząt ginie na torach https://regiony.rp.pl/trendy/2... (dostęp: 13.04.2021).
 
12.
Elmeros M., Winbladh J., Andersen P. N., Madsen A. B., & Christensen, J. T.: Effectiveness of odour repellents on red deer (Cervus elaphus) and roe deer (Capreolus capreolus): a field test. European Journal of Wildlife Research, 57(6), 1223-1226, 2011. https://doi.org/10.1007/s10344....
 
13.
Eriksson C.: Does tree removal along railroads in Sweden influence the risk of trainaccidents with moose and roe deer? Dissertation, Second cycle, A2E. Grimsöoch Uppsala:SLU, Department of Ecology, Grimsö Wildlife Research Station.
 
14.
Gilhooly P. S., Nielsen S. E., Whittington J., and St. Clair C.C.: Wildlife mortality on roads and railways following highway mitigation. Ecosphere 10(2):e02597. https://doi.org/10.1002/ecs2.2....
 
15.
Gilsdorf J.M., Hygnstrom S.E., VerCauteren Kurt C.: Use of frightening devices in wildlife damage management. USDA National Wildlife Research Center - Staff Publications, 227, 2013. https://digitalcommons.unl.edu....
 
16.
Iuell, B. et al.: Wildlife and Traffic: A European Handbook for Identifying Conflicts and Designing Solutions. Brusel, KNNV Publishers, 2003.
 
17.
Jackson, S. D., & Griffin, C. R.: A strategy for mitigating highway impacts on wildlife. In T. A. Messmer B. West (eds.) Wildlife and highways: Seeking solutions to an ecologicaland socio-economic dilemma, Bethesda: The Wildlife Society, 2000.
 
18.
Japan builds turtles their tunnels to help them cross rail tracks https://www.lifegate.com/japan... (dostęp: 13.04.2021).
 
19.
Japanese rail workers build special tunnels to save turtles from train deaths https://www.independent.co.uk/... (dostęp: 13.04.2021).
 
20.
Jasińska K. D., Bijak S., Child K. N., Rea R. V.: Wzorce czasowe kolizji łosi z pociągami na terenie Kolumbii Brytyjskiej i ich wpływ na metody zapobiegające takim zdarzeniom. Sylwan, 164 (1), 32? 40, 2020. https://doi.org/10.26202/sylwa....
 
21.
Jasińska K., Werka J., Krauze? Gryz D., Wasilewski M.: Urządzenia akustyczne UOZ? 1 sposobem na ograniczenie kolizji z udziałem zwierząt na liniach kolejowych. Sylwan, 158 (2), 143? 150, 2014.
 
22.
Kossak S., Zasada działania atrapy bodźców kluczowych zastosowanej w urządzeniu UOZ-1 wypłaszającym zwierzęta z torów kolei szybkiego ruchu. W: Oddziaływanie infrastruktury transportowej na przestrzeń przyrodniczą. Red. B. Jackowiak Warszawa – Poznań – Lublin: 173–179, 2007.
 
23.
Kowal P., Jasińska K., Babińska-Werka J.: Aktywne metody ochrony zwierząt wzdłuż linii kolejowych na obszarach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 22 (4), 463-471, 2013.
 
24.
Krauze-Gryz D., Żmihorski M., Jasińska K., Kwaśny Ł., Werka J.: Temporal pattern of wildlife-train collisions in Poland. Journal of wildlife management, 81(8), 1513-1519, 2017.
 
25.
Kušta T., Ježek M., Keken Z.; Mortality of large mammals on railway tracks. Scientia Agriculturae Bohemica, 42, 12–18, 2011.
 
26.
Kušta T., Keken Z., Ježek M., & Kůta Z.: Effectiveness and costs of odor repellents inwildlife-vehicle collisions: A case study in Central Bohemia, Czech Republic. TransportationResearch Part D, 38,1–5, 2015.
 
27.
Mastro L. L., Conover M.R., Frey S. N.: Deer–vehicle collision prevention techniques. Human–Wildlife Interactions. 75, 2008. https://digitalcommons.unl.edu....
 
28.
Nowak S., Mysłajek R.W.: Propozycja metodyki podstawowego monitoringu użytkowania przejść dla zwierząt przez ssaki naziemne. Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 21 (59), 14-23, 2019.
 
29.
Phokharatkul P., Liswadiratanakul D.: Using the vibration sensors to detect elephants, Kasem Bundit Engineering Journal, 8, 260-270, 2018. https://ph01.tci-thaijo.org/in....
 
30.
] Przepusty dla zwierząt przy liniach kolejowych. Ciekawostki. Za: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. https://inzynierbudownictwa.pl... (dostęp 13.04.2021).
 
31.
Putman R.J., Langbein J., Staines B.W.: Deer and Road Traffic Accidents: A Review of Mitigation Measures: Costs and Cost-Effectiveness, Report for the Deer Commission for Scotland, Contract RP23A, UK, 2004.
 
32.
Roy M., Sukumar R.: Railways and Wildlife: A Case Study of Train-Elephant Collisions in Northern West Bengal, India. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
 
33.
Sahlsten J., Bunnefeld N., Månsson J., Ericsson G., Bergström R., Dettki H.: Can supplementary feeding be used to redistribute moose Alces alces?, Wildlife Biology, 16(1), 85-92, 2010. https://doi.org/10.2981/08-085.
 
34.
Santos S.M., Carvalho F., Mira A.: Current Knowledge on Wildlife Mortality in Railways. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
 
35.
Sarma U. K., Easa P. S., Menon V.: Deadly lines: A scientific approach to understanding and mitigating elephant mortality due to train hits in Assam. Occasional Report no. 24, New Delhi: Wildlife Trust of India, 2006.
 
36.
Seiler A., Olsson M.: Wildlife Deterrent Methods for Railways—An Experimental Study. In: Borda-de-Água L., Barrientos R., Beja P., Pereira H. (eds) Railway Ecology. Springer, 2017. https://doi.org/10.1007/978-3-....
 
37.
Shimura M., Ushiogi T., Ikehata M.: Development of an acoustic deterrent to prevent deer-train collisions. Quart. Report RTRI 59, 207–211, 2018. https://doi.org/10.2219/rtriqr....
 
38.
Singh A. K., Kumar A., Mookerjee A., Menon V.: Jumbo express: A scientific approach to understanding and mitigating elephant mortality due to train accidents in Rajaji National Park. Occasional Report no. 3, New Delhi: Wildlife Trust of India, 2001.
 
39.
St. Clair C.C., Backs J., Friesen A., Gangadharan A., Gilhooly P., Murray M., Pollock S.: Animal learning may contribute to both problems and solutions for wildlife–train collisions. Phil. Trans. R. Soc. B 374: 20180050, 2019. http://dx.doi.org/10.1098/rstb....
 
40.
Stolarski M., Żyłkowska J.: Wypadki z udziałem zwierząt w transporcie kolejowym, Transport i Komunikacja, 3, 26-28, 2014.
 
41.
Stolarski M., Żyłkowska J.: Aktywne metody ochrony zwierząt na liniach kolejowych, Technika Transportu Szynowego 5-6, 2008.
 
42.
Stolarski M., Żyłkowska J.: Ochrona zwierząt jako istotny element procesu inwestycyjnego podczas budowy i modernizacji linii kolejowych. Problemy Kolejnictwa, 153, 2011.
 
43.
Stolarski M., Pielech M.; Metody powiązania urządzeń sterowania ruchem kolejowym z systemem ochrony zwierząt UOZ-1. Logistyka, 3, 2012. bwmeta1.BPGA-0001-0041.
 
44.
Stolarski M.: Urządzenia do odstraszania zwierząt UOZ-1 dla linii kolejowych o dużych prędkościach ruchu pociągu. In: Jackowiak B. (eds) Oddziaływanie infrastruktury transportowej na przestrzeń przyrodniczą, 181-187, 2007. bwmeta1.BGPK-2072-7786.
 
45.
Visintin C., Golding N., van der Ree R., McCarthy M. A:. Managing the timing and speed of vehicles reduces wildlife-transport collision risk. Transportation research part D: Transport and Environment, 59, 86-95, 2018. http://doi.org/10.1016/j.trd.2....
 
46.
Wildlife-Vehicle Collision Reduction Study: Report to Congress, 2018. https://www.fhwa.dot.gov/publi... (dostęp 13.04.2021).
 
47.
[47} Wojtynek L., Kulińska E., Budzik R., Kulińska A.: Wypadki z udziałem zwierząt w transporcie drogowym i kolejowym w Polsce. Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe, 18 (6), 1460-1463, 2017.
 
48.
Wood J., O'Connell-Rodwell C., Klempere, S.: Using Seismic Sensors to Detect Elephants and Other Large Mammals: A Potential Census Technique. Journal of Applied Ecology, 42(3), 587-594, 2005. http://www.jstor.org/stable/35....
 
49.
Żyłkowska J.: Ochrona fauny w korytarzach transportowych, metody alternatywne wobec przejść dla zwierząt. Logistyka, 3, 2012. www.bwmeta1.BUS8-0024-0033.
 
50.
Żyłkowska J. Stolarski M.: Problematyka kolizji dzikich zwierząt z pociągami w aspekcie psychologii zwierząt oraz bezpieczeństwa ruchu pociągów. Logistyka, 3, 2011. bwmeta1.BPL1-0007-0038.
 
eISSN:2719-9630
ISSN:0138-0370
Journals System - logo
Scroll to top